مریم سرخوش – خبرنگار: بیستمین دوره مسابقات لیگ برتر فوتبال کشور هم مثل ادوار گذشته همچنان تابع سیستم و تفکرات دفاعی تیم‌هاست و انگار قرار نیست حسرت شادابی فوتبال ایران با برطرف شدن فقر گلزنی ۱۱ ساله‌اش پایان یابد. لیگ نهم آخرین فصلی بود که بیشترین گل زده در فوتبال ایران به ثبت رسید و حالا لیگ بیستم در حالی به پایان نیم فصل خود نزدیک می‌شود که همچنان وضعیت نگران‌کننده‌ای از نظر فقر گلزنی و آمار‌های کمتر از استاندارهای جهانی در آن حاکم است. آن هم در حالی که لیگ‌های حرفه‌ای به آمار ۳ گل در هر دیدار رسیده‌اند اما برخی تیم‌های لیگ برتر ایران حتی از زدن یک گل برای هر بازی هم عاجز مانده‌اند.
۱۲ هفته در یک نگاه
هفته دوازدهم رقابت‌های لیگ برتر چهارشنبه هفته گذشته با برگزاری ۳ دیدار آغاز شد و ۵ دیدار هم امروز و دوشنبه هفته جاری برگزار می‌شود. در لیگ بیستم با احتساب ۲ دیدار معوقه، تاکنون ۸۹ بازی برگزار شده و تنها ۱۷۵ بار توپ از خط دروازه‌ها عبور کرده است. یعنی به طور متوسط حدودا هر ۴۵ دقیقه شاهد به ثمر رسیدن یک گل در بالاترین سطح فوتبال کشورمان هستیم. استقلالی‌ها با این که صدرنشین لیگ برتر هستند اما با آمار ۱۶ گل زده در ۱۱ بازی بهترین خط حمله مسابقات را ندارند و سپاهان با ۱۷ گل زده آن را به خود اختصاص داده است، هرچند که بهترین تیم تهاجمی لیگ برتر هنوز به معدل هر بازی ۲ گل نرسیده است. نساجی با ۸ گل، سایپا با ۷ گل و ماشین‌سازی با ۶ گل هم بدترین خط حمله لیگ بیستم را به خود اختصاص داده‌اند و در مجموع ۶ تیم موفق نشده‌اند پس از ۱۲ هفته از آغاز مسابقات لیگ برتر حداقل ۱۰ گل به ثمر برسانند.
از آغاز رقابت‌های لیگ برتر تاکنون هم ۱۵ بازی بدون گل به پایان رسیده است. صنعت نفت و نساجی مازندران تنها تیم‌هایی هستند که در تساوی‌های بدون گل لیگ سهمی ندارند و آلومینیوم اراک با ۴ تساوی بدون گل بیشترین سهم را دارد. پرگلترین دیدار این فصل را هم سپاهان و ماشین سازی به لطف ۵ پنالتی گرفته شده در طول مسابقه برگزار کردند اما سهم گلزنی مستقیم تنها یک گل بود. دیدار آلومینیوم و ماشین‌سازی هم که با نتیجه ۴ بر یک به سود اراکی‌ها به پایان رسید، دومین دیدار پر‌گل مسابقات تا پایان هفته یازدهم است. هفته هشتم مسابقات لیگ برتر هم با رد و بدل شدن ۲۰ گل، پرگلترین هفته مسابقات است و ۲ هفته سوم و چهارم با تنها ۹ گل، کم گل ترین.
ایران میان ۷ کشور نه چندان مطرح
کیفیت مسابقات لیگ برتر در این فصل برای بینندگان تلویزیونی و کارشناسان و اهالی رسانه زیبا نیست و از سوی دیگر سیستم تدافعی که اکثر تیم‌ها به آن علاقه نشان می‌دهند هم مزید بر علت کسل‌کنندگی دیدارهایش شده است. ورزش ۳ در آماری برهوت گلزنی در لیگ بیستم را با کشورهای دیگر مقایسه کرده و فوتبال باشگاهی ایران از نظر آمار کمتر از ۲ گل زده در دیدارهای مسابقات سطح اول فوتبال در میان ۷ کشوری قرار دارد که تقریبا هیچ‌کدام در عرصه باشگاهی حرفی برای گفتن ندارند. در این آمار وضعیت لیگ‌های سطح اول ۱۱۷ کشور مورد بررسی قرار گرفته و الجزایر با آمار گلزنی ۱.۹۷، ایران با آمار گلزنی ۱.۹۶، نیجریه با آمار گلزنی ۱.۹۲، زامبیا با آمار گلزنی ۱.۹۱، پاناما با آمار گلزنی ۱.۸۳، تونس با آمار گلزنی ۱.۸۱، تانزانیا با آمار گلزنی ۱.۷۹ و بحرین با آمار گلزنی ۱.۷۳ برای هر دیدار در رده‌‌های آخر قرار دارند.
همچنین ایران پایین‌تر از کشورهای ناشناخته‌ای چون جزایر سلیمان با آمار گلزنی ۳.۶۹، زیمباوه با آمار گلزنی ۲.۰۱، نیکاراگوئه با آمار گلزنی ۲.۵۱، ماریتیوس با آمار گلزنی ۲.۷۴، مالدیو با آمار گلزنی ۲.۶۳، مالت با آمار گلزنی ۳.۰۳ و … قرار گرفته و با لیگ کشورهایی چون تانزانیا و زامبیا همسایه شده است. در این آمار متوسط گلزنی در ۵ لیگ معتبر اروپایی هم به ترتیب در ایتالیا ۳.۱۱، آلمان ۳.۰۷، فرانسه: ۲.۷۵، انگلیس: ۲.۷۱ و اسپانیا: ۲.۴۳ اعلام شده تا نشان دهد بالاترین سطح فوتبال ایران به هیچ وجه با ۵ لیگ معتبر دنیا قابل قیاس نیست. آن هم زمانی که لیگ کشورمان نمی‌تواند با کشورهای آسیایی همچون امارات، قطر، چین، عربستان، ژاپن، کره جنوبی و حتی لیگ تایلند در امر گلزنی رقابت کند. در همین فصل گذشته پرسپولیس، استقلال، فولاد و تراکتور، ۴ تیم بالای جدول در مجموع ۱۶۰ گل به ثمر رساندند و این آمار در رقابت‌های کامل شده (قبل از شیوع کرونا) جی‌لیگ ژاپن ۲۲۵ گل، کی‌لیگ کره جنوبی ۲۴۵ گل، لیگ حرفه‌ای عربستان ۲۶۴ گل، لیگ ستارگان قطر ۲۲۴ گل، لیگ فوتبال امارات ۲۲۲، لیگ تایلند ۲۱۴ گل و لیگ ستارگان قطر ۲۲۴ گل است.
مهاجمان نه چندان مطرح، آقای گل ایران
البته فقر گلزنی پدیده نوظهور لیگ بیستم نیست و این اتفاق سال‌هاست که در فوتبال سطح اول ایران به مساله‌ای حل نشدنی بدل شده است. تنها در ۳ دوره یعنی لیگ‌های سوم، هشتم و نهم فوتبال حرفه‌ای ایران، میانگین گلزنی از ۵٫۲ به عنوان یک آمار معمولی در فوتبال جهان و حتی لیگ کشورهای آسیایی عبور کرد و پرگلترین دوره تاریخ برگزاری رقابت‌های لیگ برتر هم به لیگ نهم هم با ۷۸۲ گل (۲.۵۶ در هر بازی) تعلق دارد. هجدهمین دوره لیگ برتر هم با ۴۷۴ بار عبور توپ از خط دروازه‌ها و آمار گلزنی ۱٫۹۸ در هر بازی کم گل‌ترین فصل تاریخ لیگ برتر است. هر چند که لیگ نوزدهم هم با ۵۰۰ گل زده و آمار گلزنی ۲٫۰۹ در هر بازی تفاوت چندانی با لیگ قبلی‌اش ندارد. این موضوع هم دلایل مختلفی مانند تمرکز بیشتر سرمربیان تیم‌ها روی نباختن به جای بردن، کیفیت نه چندان مطلوب برخی از زمین‌های مورد استفاده در لیگ برتر و فشردگی رقابت‌ها دارد. نمونه آن هم زمین ورزشگاه وطنی بود که برای دیدار نساجی و پرسپولیس در نظر گرفته شده بود و فوتبال ایران را به لحاظ محرومیت از ابتدایی‌ترین زیرساخت‌ها دستمایه طنز و شوخی کاربران فضای مجازی در کشورهای همسایه قرار داد.
فوتبال ایران سال‌هاست که از فقر گلزن ششدانگ رنج می‌برد و مقایسه تعداد گل‌های زده در لیگ ایران با لیگ‌های منطقه و لیگ‌های معتبر اروپایی نیز بر فقر گلزنی و نداشتن مهاجم گلزن و تمام کننده در فوتبال ایران صحه می‌گذارد. اتفاقی که باعث می‌شود مهاجمان نه چندان مطرح خارجی (استنلی کیروش مهاجم ۳۰ ساله سپاهان و لوسیانو پریرا مهاجم ۳۵ ساله فولاد خوزستان در فصل هجدهم و شیخ دیاباته مهاجم ۳۲ ساله استقلال در لیگ نوزدهم) تنها با ۱۵ یا ۱۶ گل در ایران بتوانند آقای گل شوند. در لیگ بیستم هم گادوین منشا، مهاجم خارجی ۳۱ ساله گل‌گهر سیرجان همراه با سجاد شهباززاده ۳۰ ساله از تیم سپاهان با ۹ گل بیشترین آمار گلزنی را به خود اختصاص داده‌اند.
تفکرات دفاعی و نتیجه‌گرایی مربیان
لیگ بیستم درحالی به پایان نیم‌فصل نزدیک می‌شود که بسیاری از مربیان، تیم‌‌های‌شان را با ترکیب ۱-۳-۲-۴ راهی میدان می‌کنند و قطعا چرایی عملکرد دفاعی و ضدحمله تیم‌های باشگاهی ایران باید مورد بررسی قرار بگیرد که چرا نتیجه‌گرایی حتی به قیمت کسب تک امتیاز از تساوی‌ها بهترین عملکرد مربیان روی نیمکت‌های لرزان شده است؟ عدم حضور مهاجمان ششدانگ در ترکیب تیم‌ها موجب شده که فوتبال ایران در میان کشورهایی با فوتبال نه چندان مطرح قرار بگیرد و کمبود پلی‌میکرها هم موقعیت‌سازی برای مهاجمان ایرانی را کم کرده است. هر چه هست و به هر دلیل، فقر گل در لیگ برتر عجیب به ذوق می‌زند و نیمی از تیم‌های حاضر در لیگ بیستم همانند چند فصل گذشته نمی‌توانند در هر بازی حتی یک گل بزنند، در حالی که لیگ‌های خارجی خودشان را به آمار ۳ گل در هر بازی رسانده‌اند ما همچنان از ثبت یک گل هم ناتوان هستیم.
زدن یک گل در ۹۰ دقیقه کار سختی نیست که تیم‌های حاضر در لیگ برتر از پس آن برنیایند و این نشان می‌دهد تفکرات و تمرینات تهاجمی تیم‌ها مطلوب نیست و به نظر هم نمی‌رسد که آشفته‌بازار گلزنی در لیگ ایران با این تفکرات مربیان و نتیجه‌گرایی صرف به این زودی‌ها سامان بگیرد. اتفاقی که این فصل بیشتر شاهد آن هستیم و تیم‌ها پس از به ثمر رساندن یک گل تنها به فکر حفظ نتیجه هستند. و شاید جمله‌ای که بشار رسن، بازیکن محبوب پرسپولیس پس از جدایی از سرخپوشان بیان کرد، مصداق همان چیزی که این روزها بر سر فوتبال ایران آمده و کیفیت فنی پایین‌اش موجب شده که در آسیا به عنوان یکی از لیگ‌های حرفه‌ای و دسته اول مطرح نباشد. بشار گفته بود؛ «من در هر حالتی پرسپولیس را ترک می‌کردم. لیگ ایران اصلا دنبال نمی‌شود و اگر پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا نبود کسی بشار را نمی‌شناخت و به همین خاطر من راهی لیگی شده‌ام که بیشتر دیده شوم.»
انتهای پیام/
